Hierbij een verkorte toelichting op de transactionele analyse. Het doel van dit artikel is inzicht geven wat het globaal inhoud en de consequenties hiervan te benoemen. Een meer exacte uitleg is te vinden Wikipedia en er is uiteraard literatuur te vinden die deze persoonlijkheidstheorie verder uitdiepen.
Deze verkorte samenvatting haalt ook een aantal elementen aan die voortkomen uit de transactionele analyse; hopelijk ontstaat het inzicht dat de principes van (persoonlijkheids)theoriën in het algemeen niet moeilijk zijn, veelal met elkaar samenhangen en een bepaalde logica hebben. Ingewikkeld is wanneer je het concreet wil toepassen in het leven hier en nu.
Als individu ben je een opzichzelfstaande ego; vanuit je ego heb je behoefte aan relaties; in relaties is communicatie essentieel. Door hoe je met elkaar omgaat, met elkaar spreekt of situaties beleefd, voel je je verbonden, begrepen en/of geholpen.
Het woord ego komt misschien niet vriendelijk over, maar het geeft aan dat het om de persoon op zichzelf gaat. Elke ego (mens etc..) is opgegroeid in een bepaalde context, heeft kwaliteiten en beperkingen, een bepaalde rol (in de maatschappij) en verwachtingen van de ander.
Veel voorkomende verwachtingen komen voort uit projectie; jij verwacht van de ander dat degene het op dezelfde wijze doet en/of begrijpt zoals jij dat doet. Dat is nog maar de vraag of dat eerlijk naar de ander toe is.
Daarnaast heeft iedereen ook zijn eigen kwaliteiten en/of beperkingen. Wat jij kan, hoeft een ander niet te kunnen en wat een ander doet, hoef jij niet te doen.
Dan heb je ook nog persoonlijkheden en emoties; de één is snel op de tenen getrapt, terwijl de ander heel veel geduld heeft. Gaat de ene rustig met frustraties om, de ander kan vanuit dezelfde situatie heel anders reageren.
Als laatste en dat staat vrij centraal in de transactionele analyse, is welke rol je zelf inneemt en welke rol je van de ander verwacht (ouder/volwassene/kind). Ben je altijd vaderlijk/moederlijk of sta altijd gelijkwaardig in contact? Of verwacht je altijd dat een ander voor je klaar staat om te helpen? Belangrijk is hoe de ander hierin staat en weten jullie het van elkaar?
Hoe logisch dit allemaal klinkt; in de praktijk is dat niet altijd zo. Waarom? omdat heel veel patronen en verwachtingen zich onbewust manifesteren. Je hebt het niet in de gaten, maar je komt soms anders over dan je het bedoeld. Maar ook zegt de ander misschien iets wat hij/zij helemaal zo niet bedoeld. Het is goed om hier bewust van te zijn.
De negatieve gevolgen zijn dat er een conflict kan ontstaan uit een misverstand; het elkaar niet begrijpen. Ook dat vanzelfsprekendheden, voor de ander niet vanzelfsprekend zijn; gevolg is onbegrip en misverstand. Op dit niveau gaan relaties uit elkaar en lukt het niet om de juiste hulp te vragen of ontvangen.
Om dit te voorkomen is het belangrijk dat je jezelf kent en vanuit jezelf de ander altijd met vragen tegemoet treedt. Voordat je een conclusie trekt; stel eerst een vraag. Voorbeeld; iemand heeft je 3x achtereen niet begroet; voor je een conclusie trekt, stel de ander een vraag hierover.
Je krijgt ongevraagd ongepast advies, je voelt je daardoor gekleineerd; stel de ander de vraag wat hij/zij bedoeld met het advies en dat je je hier niet goed bij voelt.
Neem de tijd om af te stemmen met de ander, dat het helder wordt dat jullie het over hetzelfde hebben. Je zult verbaasd staan hoe snel relaties verdiepen en het ontstaan van waardering voor elkaar.
Succes!